Иститоат масаласи

Абу Ҳафс Нажмиддин Умар ан-Насафий раҳматуллоҳи алайҳи «Ал-ақоид ан-насафия» китобларида шундай матн келтирадилар:

 و الإستطاعة مع الفعل و هى حقيقة القدرة التى تكون بها الفعل و يقع هذا الاسم على سلامة الأسباب و الألات و الجوارح و صحة التكليف تعمد هذه الاستطاعة و لا يكلف العبد ما ليس فى وُسْعِهِ 

Иститоат (яъни, бирор амални бажаришга қодир бўлиш, ишни бажариш қуввати) феъл билан биргадир. У (яъни, иститоат) у сабабли (бирор) феъл бўладиган ҳақиқий қудратдир. Бу исм сабабларнинг, асбобу олат ва аъзоларнинг саломатлигига кўра юзага келади. Таклифнинг саҳиҳ бўлиши иститоатга боғлиқ бўлади. Банда ўз тоқатида бўлмаган нарсага таклиф қилинмайди.

(Яъни, Аллоҳнинг бандаларни бирор нарсага буюриши ёки ундан қайтариши ана шу иститоатга – банданинг ўша нарсани қила олиш қудратига қараб белгиланади. Масалан, намозни тик туриб ўқишга қодир кимса тик туриб ўқийди, бўлмаса ўтириб ўқийверади. Ўтиришга ҳам қуввати йўқ кимса ётиб намоз ўқийверади.). 

Абдулазиз Бобамирзаев