Диний таълим борасида батафсил маълумотга эгамизми? (2-қисм)
Давоми…
2. Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид академик таълим
Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид таълим йўналиши бўйича қуйидагиларни айтиб ўтиш лозим. Ўзбекистонда лицей-коллеж ва олий таълим муассасаларида “Диншунослик” фани доирасида бир қанча динлар ва улардаги ибодатлар ҳақида батафсил маълумот берилади.
Шунингдек, бир қатор фанларда ҳар бир шахсда инсонийлик, ватанпарварлик, ота-онага ҳурмат, инсонлар ўртасида ўзаро меҳр-мурувват туйғуларини камол топтиришга хизмат қилувчи диний матнлар, ҳадиси шариф ва турли диний мазмундаги ривоятлардан намуналар келтирилган мавзулар киритилган.
Республикамиз қонунчилиги бўйича таълим тизимининг ўқув дастурларига диний фанлар киритилишига йўл қўйилмаслиги, лекин дин ҳақида маълумот берувчи фанлар бундан мустасно экани белгиланган. Бунинг сабаби дин ҳақида маълумот берувчи ўқув предметларида бирор динга устунлик бермаган ҳолда кўпчилик эътиқод қилувчи дунё ва миллий динлар, улардаги ибодат ва расм-русмлар ҳақида маълумотлар энциклопедик тарзда баён этилади. Шунингдек, бундай фанларда динийлик руҳи бўлмайди. Бундан шундай хулоса қилиш мумкинки, Ўзбекистон дунёвий таълим муассасаларида дин ҳақидаги билимлар илоҳиёт нуқтаи назардан эмас, академик ёндашув асосида берилади.
Кўпчилик ота-оналар хоҳлаётган таълим-тарбия, одоб-ахлоқ ва умуминсоний тамойилларни ўргатадиган масалаларни ўз ичига қамраб олган “Тарбия” фани 2020 йилдан эътиборан умумий ўрта таълим муассасалари ўқув дастурига киритилди.
Дунёвий таълим муассасаларидаги динга оид таълим бўйича ҳолат ҳақидаги қуйидаги хулосаларни кўрсатиб ўтиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади:
– Ўзбекистон дунёвий таълим муассасаларида дин ҳақидаги билимлар академик ёндашув асосида берилади;
– умумий ўрта таълим муассасалари 1-11 синф ўқувчилари учун умуминсоний ва диний қадриятлар, юксак маънавиятни ўзида мужассам этган “Тарбия” деб аталган янги фан жорий этилди. Бу фан дин билан боғлиқ одоб-аҳлоқ ва тарбияга тегишли маълумотларни ҳам тақдим этади;
– дунёвий олий таълим муассасалари ўқув режаларига “Диншунослик” фани киритилган. Ушбу фан доирасида жаҳон ва дунё динлари, миллий динлар ҳақида бирор бир динга устунлик бермаган ва камситмаган ҳолда таълим берилади. Шу ўринда алоҳида қайд этиш лозимки, барча диний таълим муассасаларида ҳам диний фанлар қаторида дунёвий фанлардан таълим берилади.
Ўзбекистонда диний таълимдан фарқли ўлароқ академик диншунослик-исломшунослик таълими ҳам йўлга қўйилган. Ўзбекистон халқаро ислом академияси бу йўналишда малакали мутахассис-кадрларни тайёрлашга ихтисослашган етакчи таълим ва илмий тадқиқот муассасаси ҳисобланади. Мазкур ўқув юртида исломшунослик ва диншунослик йўналишлари доирасида Қуръон илмлари, ҳадис, ислом ҳуқуқи (фиқҳ), ақида, тасаввуф каби таълим мутахассисликларига фан сифатида академик ёндашув асосида ушбу соҳа учун илмий ходимлар, олимлар тайёрланади (диний ташкилотларнинг профессионал хизматчилари бўлган имом-хатиб, ноиб-имом, мутавалли, муаззин эмас).
Давоми бор…
