Bag‘rikenglik – jamiyatni birlashtiruvchi fazilat

Bag‘rikenglik – insoniyatning eng yuksak axloqiy fazilatlaridan biri bo‘lib, boshqalarning fikrini, e’tiqodini, urf-odatlarini hurmat qilish, turli xil madaniyat va millatlar bilan totuv yashashni anglatadi. Bugungi globallashuv davrida bag‘rikenglik jamiyatni birlashtiruvchi, barqarorlikni ta’minlovchi asosiy omillardan biriga aylanmoqda.

Bag‘rikenglik – bu faqat sabr-toqat yoki chidam emas, balki boshqalarning mavjudligini, ularning farqliligini anglash va hurmat qilishdir. Bag‘rikenglik shaxsiy va ijtimoiy hayotning barcha jabhalarida namoyon bo‘ladi: oila, ta’lim, ish joyi va davlat boshqaruvida. Bu fazilat insonlar o‘rtasidagi tushunmovchiliklarni bartaraf etish, ziddiyatlarni hal qilish va tinch-totuv yashash uchun zarur.

Bag‘rikenglik dinlarda ham muhim ahamiyat kasb etadi. Islom, nasroniylik, buddizm kabi ko‘plab dinlar o‘z ta’limotlarida bag‘rikenglikni targ‘ib qiladi. Qur’oni karimda shunday deyiladi: 

 "Albatta, Biz sizlarni bir-birlaringizni tanishingiz uchun xalqlar va qabila-qabilalar qilib yaratdik" (Hujurot surasi, 13-oyat).

Bu oyat barcha insonlarning tengligini va ularning bir-birini tushunishga intilishi kerakligini ko‘rsatadi. Tarixda esa bag‘rikenglik bilan ajralib turuvchi davrlar xalqlar orasida tinchlikni saqlashga katta hissa qo‘shgan.

Bag‘rikenglik shunchaki so‘zlarda qolmasligi, balki amalda ham namoyon bo‘lishi lozim. Quyidagilar bag‘rikenglikning amaliy ko‘rinishlariga misol bo‘lishi mumkin:

- Madaniyatlararo muloqot: Turli millat va madaniyat vakillarining o‘zaro hurmat asosida munosabat qurishi.

- Diniy erkinlikni ta’minlash: Har bir shaxsning o‘z e’tiqodini tanlash huquqiga hurmat.

-Inson huquqlarini hurmat qilish: Jins, millat, irqqa qaramasdan, barcha insonlarning tengligini tan olish.

Bag‘rikenglikning yo‘qligi jamiyatda ayrim guruhlarning kamsitilishiga, ziddiyatlarning kuchayishiga va hatto urushlarga olib keladi. Bag‘rikengliksiz insonlar o‘rtasida ishonch yo‘qoladi, bu esa barqaror rivojlanishni qiyinlashtiradi.

Bag‘rikenglik – bu shunchaki go‘zal so‘z emas, balki har bir inson amal qilishi lozim bo‘lgan asosiy qadriyatdir. Bu fazilatni yoshlarga singdirish, ta’lim va tarbiya jarayonida keng targ‘ib qilish orqali jamiyatda barqarorlikni mustahkamlash mumkin. Bag‘rikeng jamiyatda insonlar farqli bo‘lishiga qaramay, bir maqsad yo‘lida birlashadilar – tinch va baxtli hayot qurish.

Sodiqjon Madmusayev,

Ta'lim muassasasi o'quv ishlari
bo'yicha mudir o'rinbosari