Тавфиқ нима?
Тавфиқ Мўъжамил васит номли китобда Тавфиқ калимасига қўйидагича таъриф берилган: “Тавфиқ бандага Аллоҳ таоло томонидан ёмонлик йўлларини тўсиб қўйиши ва яхшилик йўлларини унга осонлаштириб қўйиши” деб таъриф берилган.
Тавфиқ Аллоҳ таоло бандасига яхшилик йўлларини унга осон ва енгил қилиши ва ана шу яхши амалларни қилишга уни қодир қилиб қўйиши Аллоҳнинг бандага берган тавфиқи саналади.
Тавфиқ неъмати Аллоҳ таоло томонидан бандаларига берилган энг катта улуғ неъмати саналади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Шуайб алайҳиссаломни қуйидаги сўзларини келтиради “Менинг муваффақиятим фақат Аллоҳга боғлиқ. Унгагина таваккал қилдим. Унгагина қайтаман”
Аллоҳни таниган зотлар Тавфиқ Аллоҳ сени ўз нафсига ташлаб қўймаслиги. Хизлон эса (ёрдамсиз қолдириш) бандани ўз холига ташлаб қўйиш деб айтадилар.
Тавфиқни аломатларидан Аллоҳ таоло илми маърифатга ошно қилиб қўйиши ўзини динини аҳкомларини ўрганишни, ҳалол ва ҳаром каби ҳукмларни ўрганишга мувофиқ қилиб қўйиши, илм талаб қилиш илм мажлисларида қатнашиш, илмни эшитиш лаззати билан лаззатланиши ҳам мўъмин бандага берилган энг катта Аллоҳ таолонинг неъматларидан саналади.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таоло кимга яхшиликни ирода қилса, уни дин фақиҳ қилиб қўяди” дедилар.
Тавфиқни аломатларидан яна бири мўъмин бандасини турли ҳил яхши амалларга мувофиқ қилиб қўйиши, бандани тилини Қуръон тиловати, зикр, истиғфор, саловат каби зикр тасбеҳларга мувофиқ қилиб қўйиши ҳам Аллоҳ таолонинг бандага берган энг катта неъматларидан бири саналади. Бундан ташқари бандасини молиявий ибодатларга закот, ушр, бева ва етимларни қармоғига олиш каби молиявий ибодат ва амалларга мувофиқ қилиб қўйиши ҳам бандага берилган тавфиқнинг ёрқин аломатларидан саналади.
Тавфиқни аломатларидан яна бири Аллоҳ таоло бандасини одамларни хизматини қилиш, уларни енгилини осон қилиш, машаққат ва қийинчиликларини аритувчи қилиб қўйиши бандага берилаган энг улуғ неъматлардан. Бу неъмат хар бири кишига ҳам насиб этавермайди.
Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Бир киши расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламни олдиларига бориб: Эй Аллоҳнинг расули Инсонларни қайси бири Аллоҳга суюклироқ деб сўради. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам “Аллоҳ инсонларнинг энг суюклиси одамларга энг манфаатлиси, Аллоҳга амалларнинг энг суюклиси бир мусулмонга хурсандчилик киритиш, ундан хафаликни кетказиш” деб марҳамат қилдилар.
Банда учун тавфиқ эшиклари ёпилиб қолишининг бир нечта сабаблари бор:
- Биринчиси бандага берилагн неъматга шукр қилмаслик;
- Иккинчиси илмга рағбат қилиб унга амал қилмаслик;
- Учинчиси гуноҳ маъсиятларга шошилиб тавба тазарруъни кечиктириш;
- Тўртинчиси Солиқ зотларни ҳам суҳбат бўлиб уларни амал ва хулқларига эргашмаслик;
Тавфиқга сабаб бўладиган омиллар қўйидагилар:
- Ота онага яхшилик қилиш;
- Қариндош уруғлар билан силаи раҳм алоқаларини боғлаш;
- Набий саллаллоҳу алайҳи васалламга саловат айтиш;
- Аллоҳ таолога доимий истиғфор ва тавба зарруъда бўлиш;
- Яхши амалларга ва хайрли ишларга шошилиш;
- Бақара сурасини ўқиш.
Юқоридаги амалларни қилиш орқали банда Аллоҳнинг тавфиқига эришиш бахтига муяссар бўлади.
Ишанов Исмоилхон
таълим муассасаси ўқитувчиси
