Qurbonlikning ulug' fazilati va hikmati
Qurbonlik (Udhiya) Islom dinining buyuk ramzlaridan biridir. Bu ibodat orqali Alloh taologa yaqinlik hosil qilinadi va Uning roziligi izlanadi. Bu amalda nafaqat moliyaviy, balki ma'naviy bir fidoyilik ham mujassam.
Ibrohim (a.s.) Ibrat va Iymonning Ramzi
Qurbonlikning tubida Ibrohim alayhissalomning Allohga bo'lgan cheksiz itoatlari va fidoyiliklari yotadi. U zot o'z o'g'lini qurbon qilishga shay turganlarida, Alloh taolo O'z marhamati ila unga fidya yuborgan edi. Bu voqea har yili qurbonlik qilish orqali yodga olinadi va musulmonlarga Allohning amrlariga so'zsiz itoat etishning ahamiyatini eslatadi. Qurbonlik go'shtini faqir-miskinlarga tarqatish esa jamiyatdagi ijtimoiy adolat va o'zaro hamjihatlikni mustahkamlaydi.
Qur'on va Hadislarda Qurbonlikning O'rni
Alloh taolo Qur'oni Karimda shunday marhamat qiladi:
﴿فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ﴾
"Bas, Robbingiz uchun namoz o'qing va (jonlik) so'ying!"
(Kavsar surasi, 2-oyat)
Bu oyat qurbonlikning namoz kabi buyuk ibodat ekanligiga ishora qiladi. Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam ham qurbonlikka katta e'tibor qaratganlar. U zotning hadislarida shunday deyilgan:
«مَنْ وَجَدَ سَعَةً فَلَمْ يُضَحِّ فَلاَ يَقْرَبَنَّ مُصَلاَّنَا».
"Kim imkoni bo'la turib qurbonlik qilmasa, bizning namozgohimizga yaqinlashmasin!"
Bu ogohlantirish qurbonlikning naqadar muhimligini, undan yuz o'girish katta gunoh ekanligini anglatadi. Ko'plab ulamolar, jumladan, Imom Abu Hanifa rahimahulloh qurbonlikni vojib deb hisoblaganlar.
Ruhiy Poklanish va Ijtimoiy Birdamlik
Qurbonlik nafaqat moddiy ibodat, balki ruhiy poklanish va Allohga bo'lgan iymonni mustahkamlash vositasidir. U insonni nafsining xohishlaridan ustun qo'yishga, borini Alloh yo'lida sarflashga o'rgatadi. Shuningdek, qurbonlik orqali musulmonlar bir-birlariga yordam berish, muhtojlarning holidan xabar olish kabi insoniy fazilatlarni namoyon etadilar. Bu ibodat jamiyatda birdamlik va birodarlik rishtalarini mustahkamlaydi, har birimizni ezgulik va xayr-ehson sari undaydi. Qurbonlikning go'shtini o'z ahli oilasi, qarindoshlar va kambag'allarga tarqatish esa savob jihatidan juda ulug' amaldir.
Muhammadiyev Muhammadsolih
ta'lim muassasasi o'qituvchisi
