Oʻzbekiston Respublikasi davlat madhiyasi

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi — mustaqil Oʻzbekistonning eng muhim ramzlaridan biri bo‘lib, u xalqning tarixiy merosi, mustaqillik g‘oyasi va milliy birlik tuyg‘ularini ifodalaydi. Madhiyaning musiqasi taniqli bastakor Mutal Burhonov, matni esa Oʻzbekiston xalq shoiri Abdulla Oripov tomonidan yaratilgan. U 1992-yil 10-dekabrda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi tomonidan rasmiy ravishda tasdiqlangan.

Madhiyaning yaratilish tarixi

1991-yilda Oʻzbekiston mustaqillikka erishgach, milliy ramzlarni yaratish davlat qurilishi jarayonining eng dolzarb vazifalaridan biri boʻldi. Bayroq va gerb tasdiqlangach, navbat madhiyaga kelgan edi.
Mualliflar tanlanayotganda xalqning estetik didi, tarixiy meros, musiqiy an’analar va yangi mustaqil davlatning ruhini ifodalash talablari birgalikda inobatga olindi.

Shu jarayonda Mutal Burhonovning serma’no, tantanavor va xalq ruhiyatiga mos musiqasi tanlandi. Abdulla Oripov esa ushbu musiqa uchun mustaqillik ruhiga mos, mazmunan boy va badiiy yetuk she’riy matn yaratdi.

Madhiyaning badiiy va mazmuniy tahlili

She’riy matnning mazmuni

Madhiyaning matni Vatanga muhabbat, ajdodlar ruhi, xalqning erkinligi va yorqin kelajakka ishonch g‘oyalarini o‘zida mujassam etadi. Unda:

• O‘zbekistonning serquyosh va betakror go‘zalligi,
• xalqning shonli o‘tmishi va merosi,
• erkinlik va mustaqillikning qadr-qimmati,
• yurtga sadoqat va faxr tuyg‘usi yuksak badiiy ifodasini topgan.

She’rning ramziy poetik obrazlari (serquyosh diyor, ajdodlar ruhi, erkin avlodlar) madhiyani xalq hayoti va ruhiyati bilan chambarchas bog‘laydi.

Musiqaning o‘ziga xosligi

Mutal Burhonov yaratgan musiqada tantanavor marş ohangi bilan birga o‘zbek xalq kuylarining mayinlik va lirizm elementlari uyg‘unlashgan. Musiqadagi ko‘tarinkilik madhiyaning har bir bandida hissiy jihatdan kuchayib boradi va yakunda vatanparvarlik tuyg‘usini mustahkamlaydi.

Davlat madhiyasining ijtimoiy ahamiyati

Milliy birlik timsoli

Madhiyaning har kuni maktablarda, rasmiy tadbirlarda va yirik bayramlarda yangrashi xalqni umumiy g‘oya — Vatan ravnaqi atrofida birlashtiradi.

Davlat suverenitetining ifodasi

Xalqaro maydonlarda, sport musobaqalari va diplomatik uchrashuvlarda O‘zbekiston madhiyasining jaranglashi davlatning mustaqil subyekt sifatidagi nufuzini namoyon etadi.

Ma’naviy tarbiya vositasi

Yosh avlodga vatanga hurmat, erkinlikning qadriga yetish, mehnatsevarlik va fidoyilik ruhini singdirishda madhiyaning o‘rni beqiyosdir.

Xulosa

Oʻzbekiston Respublikasi Davlat madhiyasi xalqning tarixiy xotirasi, mustaqillik mafkurasi va milliy g‘ururini ifodalovchi yuksak badiiy asardir. Uning matni va musiqasi o‘zbek xalqining o‘tmish an’analari bilan zamonaviy davlatchilik ruhini uyg‘unlashtiradi. Madhiyaning jamiyat hayotidagi mavqei esa Vatan ravnaqi yo‘lidagi birdamlik va ma’naviy yuksalishning muhim timsoli bo‘lib xizmat qiladi.

Mirzabayev Qobiljon

ta'lim muassasasi direktori