Tinchlik – Allohning bebaho ne’mati
Tinchlik – bu har bir insonning orzusi, har bir jamiyatning umidi va har bir millatning barqaror taraqqiyoti uchun zarur bo‘lgan bebaho ne’matdir. Tinchlik Alloh taoloning insoniyatga bergan eng ulug‘ ne’matlaridandir. Qur’oni Karimda ham tinchlikka, xavfsizlikka va osoyishtalikka katta e’tibor berilgan. Masalan, Qur’onda Alloh Ka'bani “Omonlik uy” deb ataydi: “Qur'on bizga eslatadiki: «Biz uyni (ya’ni Ka'bani) odamlar uchun yig‘ilish va omonlik joyi qildik» (Baqara surasi, 125-oyat). Bu oyat tinchlikning Alloh tomonidan berilgan muqaddaslikka ega ekanini ko‘rsatadi.
Bugungi dunyoda tinchlik qanchalik katta ne’mat ekanini urushlar va zo‘ravonliklar bilan yashayotgan hududlarga qarab yaqqol anglash mumkin. Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) 2024-yilgi hisobotiga ko‘ra, dunyoda 110 dan ortiq qurolli ziddiyatlar sodir bo‘lmoqda. Bu esa millionlab odamlarning hayotiga xavf tug‘dirmoqda, millionlab bolalar ta’limdan, ayollar esa sog‘liqdan va xavfsizlikdan mahrum bo‘lib qolmoqda.
Masalan, Sudanda 2023-yilda boshlangan ichki to‘qnashuvlar natijasida 9 milliondan ortiq inson o‘z uyini tark etishga majbur bo‘ldi. Xalqaro tashkilotlarning ma’lumotiga ko‘ra, aholining 80 foizi oziq-ovqat tanqisligidan aziyat chekmoqda. Shuningdek, Yamandagi ko‘p yillik nizolar sababli minglab insonlar halok bo‘lgan, millionlab bolalar esa gumanitar yordamga muhtoj holatda qolmoqda. Bu faktlar shuni ko‘rsatadiki, tinchlik yo‘q joyda taraqqiyot, ilim, madaniyat va ijtimoiy barqarorlik yo‘qoladi.
Shu nuqtai nazardan O‘zbekistonning bugungi tinch va osoyishta hayoti beqiyos qadrlidir. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, O‘zbekiston dunyodagi eng xavfsiz davlatlar reytingida yuqori o‘rinlardan joy olgan. 2023-yilgi Global Peace Index (Tinchlik indeksi) bo‘yicha O‘zbekiston 163 ta davlat ichida 70-o‘rinni egalladi, bu esa Markaziy Osiyodagi eng tinch mamlakatlardan biri ekanini ko‘rsatadi.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tinchlik, xavfsizlik va ro‘zg‘orning muhimligini quyidagi hadislari orqali ta’kidlaganlar:
"Kim tongda uyg‘onganida o‘z uyida xavfsiz bo‘lsa, badani sog‘-salomat bo‘lsa va bir kunlik rizqiga ega bo‘lsa, go‘yo unga butun dunyo berilgan bo‘ladi." (Imom Termiziy rivoyati)
Bu hadis tinchlikning inson hayotidagi asosiy ustun ekanini ochiq ko‘rsatadi. Tinchlik bo‘lmasa, inson o‘zini baxtli, farovon hayotda yashayapti, deb his eta olmaydi.
Tinchlikni saqlash har bir musulmonning burchidir. Qur’oni Karimda Alloh musulmonlarga doimo adolatli bo‘lishni, o‘zaro totuvlikda yashashni buyuradi. Tinchlikni qo‘llab-quvvatlash, urush va nizolarni oldini olish, hamjihatlikda yashash — bu nafaqat ijtimoiy, balki diniy majburiyatdir. Islom dini doimo tinchlik, mehr-oqibat, kechirimlilik va sabrga chaqiradi.
Tinchlikning yana bir muhim jihati shuki, u faqat davlat darajasida emas, balki oilaviy, mahalliy va hatto shaxsiy hayotda ham zarur. Oiladagi osoyishtalik, qo‘shnilar bilan yaxshi munosabat, jamiyatda hurmat va sabr muhitining mavjudligi ham tinchlikning shakllaridir. Shuning uchun tinchlikka faqat siyosiy masala deb qarash noto‘g‘ri. Har bir kishi tinchlikni o‘zidan boshlashi kerak: yomon so‘zdan tiyilish, boshqalarni hurmat qilish, sabrli va halol bo‘lish bu yo‘lda muhim qadamlardir.
Xulosa
Tinchlik – Alloh taoloning insoniyatga bergan eng katta ne’matlaridandir. Bu ne’matni qadrlash, uni asrash va rivojlantirish har bir musulmonning, har bir insonning vazifasidir. Dunyodagi urush va notinchliklar fonida tinchlikning qadriga yetish, shukr qilish va uni saqlash uchun harakat qilishimiz lozim.
Jamalov Qodirxon
ta'lim muassasasi 2-kurs talabasi
