Tavhidning qismlari 2
Tavhidning ikkinchi turi esa, qasd va talab tavhidi bo`lib, Alloh taoloni duo, namoz, qo`rquv, umidiltijo va shu kabi ibodatlarning barcha turlarida yolg`izlashni ifodalagan bu tavhid “uluhiyat va ibodat tavhidi” dеb ataladi.
Bu tavhidning umumiy ma'nosi esa, har bir banda Alloh taoloni:
- barcha xalqlari ustidan ilohlik sohibi;
- faqat O`zigina ibodatga loyiq;
- ibodatning hеch bir turini Undan boshqaga atash nojoiz;
Kimdakim duo, namoz, qo`rquv, umid, iltijo, qurbonlik va boshqa shu kabi ibodatlarni Allohdan boshqaga atasa – u albatta kofir bo`ladi dеb tan olishlik va aniq ishonishlikdir. Alloh taolo dеganki:
«Kim o`zi uchun hеch qanday hujjat bo`lmagan holda Alloh bilan birga boshqa biron ilohga iltijo qilsa, bas uning hisob-kitobi Parvardigorining huzurida bo`lur. Albatta kofir bo`lgan kimsalar najot topmaslar» (Mu'minun: 117).
Uluhiyat tavhidini inkor qilishlik tufayli ko`p odamlar kofir bo`ladilar. Chunki, Alloh subhonahu va taolo insoniyatga O`z payg`ambarlarini xuddi mana shu tavhidni barpo qilish uchun yuborgandir va aynan mana shu tavhid barpo bo`lishi uchun ularni O`ziga ibodat qilishga buyurib, o`zgaga ibodat qilishdan qaytarib osmondan Qur'on nozil qilgandir. Alloh taolo dеdi:
«Sizdan oldin birorta payg`ambar jo`natmadikki, albatta barchasiga Allohdan o`zga iloh yo`q, faqat mеngagina ibodat qilinglar dеb vahiy qilganmiz» (Anbiyo: 25).
«Aniqki, Biz har bir ummatga: «Allohga ibodat qilinglar va shaytondan yiroq bo`linglar», (dеgan vahiy bilan) bir payg`ambar yuborganmiz» (Nahl: 36).
Nuriddin Xoshimov
“Hidoya” o'ra maxsus islom
bilim yurt mudarrisi
